Bài viết khá dài vì là tâm huyết. Cảm ơn bạn đã đọc!
Twenty-Gen ra đời như thế nào?
Mình bắt đầu xây dựng Twenty-Gen vào khoảng đầu năm 2020. Ban đầu là một website chuyên về review mỹ phẩm mà mình từng dùng. Thời điểm đó, trên thị trường đã xuất hiện khá nhiều website review mỹ phẩm và mình “nhảy vào” có thể xem là… muộn. Nhưng tại sao mình vẫn quyết định làm? Vì mình đã mua nhầm rất nhiều sản phẩm. Lúc ấy, mình mới ra trường và thu nhập không cao. Việc mua một chai serum, một hủ kem dưỡng hay một hộp phấn nước có thể “ngốn” từ 1 – 2 ngày lương, nhưng có đến 40% các sản phẩm mình chỉ dùng vài lần là bỏ xó vào góc và đợi hết hạn thì vứt. Thật sự rất lãng phí. Vậy tại sao mình lại mua nhầm nhiều đến thế? Vì mình đã bị dẫn dắt theo những lời quảng cáo “thần thánh” của các KOLs trên mạng. Mình phát hiện ra điều này khi bắt đầu làm việc trong team marketing của một công ty mỹ phẩm. Mình phát hiện ra một thứ gọi là booking. Hóa ra các sản phẩm được các KOLs quay dựng đẹp mắt, khen lấy khen để đều được nhãn hàng trả tiền để làm việc đó. Thậm chí, việc mình sốc nhất là khi sản phẩm được gửi qua cho một số KOLs chỉ trong 3 ngày là đã được lên review và họ bảo với người xem rằng đã dùng 1 tháng, da đẹp lên trông thấy, bla…bla…bla… Thế nên, lúc ấy mình quyết định xây dựng một website để chia sẻ lại những trải nghiệm thực tế về các sản phẩm đã dùng và… không nhận booking. Có thể xem là nổi lòng “nghĩa khí” đi vì mình không muốn có thêm những nhân viên văn phòng “nghèo” như mình phải nhịn ăn nhịn uống để mua mỹ phẩm, xong hăm hở mở ra test rồi cất vào tủ cho đến khi hết hạn hoặc lên mạng pass lại nhưng cũng không ai mua (cười khổ).
Cơ duyên khiến mình bắt đầu nghiên cứu về thành phần mỹ phẩm
Nói “cơ duyên” nghe có vẻ lãng mạn nhưng thực tế là mình đã trải qua một đợt kích ứng rất nặng. Khoảng đầu năm 2022, sau một đêm ngủ dậy, mặt mình bị sưng phù và nổi mẩn đỏ dày đặc mà hoàn toàn không rõ lý do. Rất may là mình đi khám tại bệnh viện da liễu và uống thuốc 1 tuần thì khỏi. Tuy nhiên, sau đợt ấy thì da mình trở nên rất nhạy cảm, dễ bị ngứa rát. Nếu như trước đây mình chỉ lo mua mỹ phẩm mới về dùng có hợp không thì bây giờ lại thêm nỗi lo liệu dùng có bị kích ứng không. Thế là mình bắt tay vào nghiên cứu thành phần mỹ phẩm. Lúc còn làm việc ở công ty mỹ phẩm, mình có contact của một số bác sĩ da liễu và mình liên hệ lại để xin lời khuyên về các thành phần nên tránh đối với làn da nhạy cảm. Điều khiến mình bất ngờ là chất đầu tiên mà các bác đưa vào “danh sách đen” lại là Fragrance. Đa phần mọi người đều thích chọn mỹ phẩm có mùi thơm nhưng “hương liệu nhân tạo” lại là “kẻ thù” đối với làn da nhạy cảm. Thứ hai là Sodium Lauryl Sulfate (SLS). Bây giờ thì các brand thường ưu tiên dùng các chất làm sạch có nguồn gốc từ dừa chứ vài năm trước thì sữa rửa mặt có thành phần chính từ SLS vẫn khá phổ biến. Chất này làm sạch mạnh nhưng cũng lấy đi lớp màng lipid tự nhiên trên bề mặt da. Điều đó khiến da trở nên mỏng yếu và dễ bị các tác nhân môi trường tấn công hơn. Thế nên, mình được khuyên rằng nên chọn sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa Sodium Lauryl Sulfate và nếu như buổi sáng, da không đổ nhiều dầu thì chỉ cần rửa mặt bằng nước ấm là được.
Dĩ nhiên, khi nhận được danh sách “các thành phần cần tránh” từ bác sĩ da liễu thì mình chọn mỹ phẩm cũng ít bị kích ứng hơn. Tuy nhiên, thỉnh thoảng mình vẫn bị châm chích nhẹ khi thử một vài sản phẩm mới. Lúc này, mình quyết định sẽ nghiên cứu luôn toàn bộ các chất thường được dùng trong mỹ phẩm. Mình bắt đầu bằng việc search thông tin từng chất trong công thức của các sản phẩm mà mình đang dùng. Ban đầu, mình search bằng tiếng Việt nhưng rồi phát hiện thông tin của các thành phần đôi khi không đồng nhất giữa các website. Mình không biết nơi nào đúng, nơi nào sai và các trang cũng không dẫn nguồn rõ ràng. Thế là mình quyết định search bằng tiếng Anh và sau một thời gian nghiên cứu thì mình tìm ra được một số websie uy tín ở nước ngoài để cập nhật thông tin về thành phần mỹ phẩm. Ví dụ như muốn tìm hiểu về tính chất, công dụng của các chất thì xem trên Ultrus, SpecialChem – hai nhà cung cấp thành phần mỹ phẩm lớn trên thế giới hoặc INCIDecoder – website phi lợi nhuận chuyên về thông tin thành phần mỹ phẩm và Paula’s Choice – website của thương hiệu mỹ phẩm hàng đầu Hoa Kỳ. Nhìn chung, thông tin của các website này có độ đồng nhất tương đối cao. Ngoài ra, khi xem xét về độ an toàn của từng thành phần thì tìm kiếm trên EWG (Environmental Working Group) và Cosmetics Info. EWG là tổ một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ chuyên đánh giá về độ an toàn của thành phần mỹ phẩm dựa trên thang điểm từ 1 -10, còn Cosmetics Info cũng chuyên cung cấp thông tin về độ an toàn của thành phần mỹ phẩm dựa trên các đánh giá của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và Hội đồng Chuyên gia đánh giá Thành phần Mỹ phẩm (CIR).
Sau khi đã tìm được nguồn uy tín, mình bắt tay vào việc xây dựng “TỪ ĐIỂN THÀNH PHẦN MỸ PHẨM” với thông tin về Nguồn Gốc/Tính Chất – Công Dụng – Độ An Toàn của từng thành phần và dĩ nhiên là được dẫn nguồn rõ ràng. Cuốn từ điển ấy được chia làm 2 phần là “THÀNH PHẦN HÓA HỌC” và “CHIẾT XUẤT TỰ NHIÊN” và hiện có khoảng gần 1500 chất, con số này vẫn đang tiếp tục tăng mỗi khi mình phát hiện thành phần mới. Từ điển được thực hiện song song với việc phân tích thành phần của từng sản phẩm. Ban đầu thật sự rất cực, mỗi sản phẩm sẽ có trung bình 20 – 30 chất và mình phải mày mò nghiên cứu từng chất, vừa ghi lại info của từng thành phần để thêm vào từ điển, vừa làm bảng phân tích thành phần cho sản phẩm theo format: TÊN THÀNH PHẦN – CÔNG DỤNG – TỐT CHO DA/KHÔNG TỐT CHO DA – ĐỘ AN TOÀN. Có hôm mình mày mò cả ngày chỉ phân tích được 1 bảng thành phần. Rất may là càng về sau, khi từ điển thành phần được cập nhật ngày càng nhiều thì quá trình phân tích thành phần trong mỗi sản phẩm cũng được rút ngắn lại. Mình bắt đầu từ việc phân tích các sản phẩm đang dùng, sau đó phân tích sản phẩm của các brand phổ biến trên thị trường và hiện tại website của mình đã có gần 1000 bài phân tích thành phần. Cảm giác có chút tự hào vì mình…rất siêng.
Điều gì khiến mình quyết định chuyển hướng chuyên phân tích mỹ phẩm dùng được cho mẹ bầu?
Khoảng 2023, lúc này mình đã có thể đọc trôi chảy công dụng của từng chất khi xem một bảng thành phần bất kỳ. Không phải khoe khoang đâu, vì mình thật sự đã nghiên cứu thành phần suốt 2 năm, phân tích bảng thành phần cho cả ngàn sản phẩm rồi nên dù “não cá vàng” mấy thì cũng thuộc công dụng của từng chất thôi. Tuy nhiên, thời gian này đã có một sự kiện khác xảy ra. Em họ mình mang thai con đầu lòng và làn da bị mụn nghiêm trọng. Trước đây, da của nó rất láng mịn nhưng từ khi cấn bầu thì dường như mỗi milimet trên mặt đều xuất hiện mụn. Tuy nhiên, nó không dám dùng mỹ phẩm vì lo lắng nếu lỡ dùng sai sẽ hại cho con. Thế là suốt 9 tháng, nó không dám gặp ai cả, đi làm thì luôn đeo khẩu trang vì tự ti. Đối với một đứa mê làm đẹp như mình thì chắc chắn sẽ không chịu nổi nếu điều ấy nếu xảy ra với mình trong tương lai. Thế là mình quyết định tìm hiểu về thành phần mỹ phẩm dùng được và không dùng được cho mẹ bầu để chuẩn bị. Mình search trên mạng, cũng có khá nhiều website làm về mỹ phẩm dùng được cho mẹ bầu, nhưng phần lớn họ chỉ liệt kê các sản phẩm dùng được và không giải thích tại sao. Điều này không đủ tin cậy đối với mình. Thế là một lần nữa mình quyết định tự tìm hiểu các thành phần nên tránh sử dụng khi mang thai. Điều này đòi hỏi độ chính xác phải cao hơn 200% so với phân tích thành phần mỹ phẩm thông thường vì nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Đôi khi mình cũng lo lắng và nghĩ “Hay là sau này có bầu thì hỏi bác sĩ vậy”. Tuy nhiên, trung bình mỗi người phụ nữ sẽ dùng khoảng 10 – 20 món mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Chúng ta không thể nào đem hết các món ấy để nhờ bác sĩ xem xét mỗi khi đi khám thai. Chưa hết, bất kỳ khi nào chúng ta muốn mua một sản phẩm mới lại phải hỏi bác sĩ. Điều này vô vùng bất tiện và bác sĩ cũng không đủ thời gian để tư vấn cho tất cả mẹ bầu. Vậy còn chuyện nhờ bác sĩ gợi ý những món mỹ phẩm dùng được trong thai kỳ thì sao. Điều này nghe có vẻ khả thi hơn nhưng các món bác sĩ gợi ý đôi khi lành tính nhưng chưa chắc hợp với chúng ta. Thế nên, cách tốt nhất vẫn là bản thân am hiểu về thành phần để tự chọn được sản phẩm an toàn. Mình đã có kiến thức về thành phần mỹ phẩm rồi, việc cần làm thêm chỉ là tìm hiểu về các thành phần có rủi ro để tránh thôi. Mình nên làm để chuẩn bị cho bản thân trong tương lai, đồng thời chia sẻ cho các mẹ bầu khác.
Mình bắt đầu bằng cách search “Cosmetic Ingredients Pregnant Women Should Avoid”. Mình search bằng tiếng Anh vì tin tưởng các bài viết nước ngoài được kiểm chứng nhiều hơn và thường được viết hoặc tư vấn bởi chuyên gia. Tuy nhiên, điều đó vẫn chưa đủ. Sau khi note lại hết các thành phần được khuyến cáo tránh sử dụng từ các bài viết của các website lớn như Healthline, Parents, The Pump, La Roche Posay… Mình bắt đầu search thông tin về các nghiên cứu khoa học của từng thành phần trên Thư viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ – National Library of Medicine (PubMed) để thực sự hiểu rõ về tính chất, cơ chế hoạt động, khả năng thẩm thấu, tác động đến sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi của các chất ấy. Bên cạnh đó, mình cũng tìm hiểu thêm các nguồn uy tín khác như International Federation of Professional Aromatherapists (IFPA), Harvard Health, U.S. Food and Drug Administration (FDA), Environmental Working Group (EWG), American College of Toxicology,… Nguyên tắc của mình là khi liệt kê bất kỳ điều gì liên quan đến mỹ phẩm cho mẹ bầu thì thông tin phải cập nhật từ các tổ chức uy tín có liên quan, không lấy thông tin từ cá nhân hoặc các website trung lập.
Sau khi đã có danh sách các thành phần được khuyến cáo tránh/hạn chế sử dụng khi mang thai, mình tiến hành phân loại sản phẩm dùng được và không dùng được cho mẹ bầu của từng thương hiệu. Mỗi bài phân loại như thế sẽ gồm 3 phần:
- SẢN PHẨM AN TOÀN CHO MẸ BẦU: đối với các sản phẩm mà toàn bộ thành phần không có rủi ro cho sức khỏe hoặc làn da mẹ bầu, đặt điểm 1 – 2 trên thang điểm EWG
- SẢN PHẨM CÓ THỂ CÂN NHẮC SỬ DỤNG KHI MANG THAI: đối với các sản phẩm không có rủi ro về sức khỏe, chỉ có nguy cơ đối với làn da nhạy cảm hoặc chỉ nên tránh sử dụng qua đường uống, không hấp thụ hoặc hấp thụ rất thấp qua da và không rủi ro về sức khỏe khi dùng ngoài da.
- SẢN PHẨM NÊN TRÁNH SỬ DỤNG KHI MANG THAI: đối với các sản phẩm có thành phần nằm trong danh sách được khuyến cáo tránh sử dụng do đã được ghi nhận về tác động tiêu cực lên thai nhi như Retinol, hoặc các thành phần có gây nguy cơ ảnh hưởng không tốt thai nhi nếu mẹ phơi nhiễm như Oxybenzone, Octinoxate, Homosalate, Avobenzone, PFAS, DEA, Formaldehyde…
Dĩ nhiên, dù được cập nhật thông tin từ các nguồn uy tín nhưng bảng phân loại sản phẩm dùng được và không dùng được cho mẹ bầu của Twenty Gen chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho tuyên bố của chuyên gia y tế và mình khuyến cáo mẹ bầu vẫn nên tham khảo thêm lời khuyên từ bác sĩ nếu sở hữu cơ địa đặc biệt hoặc có tiền sử về bệnh nền hoặc dị ứng.
Đâu là điều quan trọng nhất đối với Twenty Gen?
Chắc hẳn nhiều bạn sẽ thắc mắc, dành nhiều thời gian và công sức như vậy để xây dựng một website mà hoàn toàn không nhân booking, mình làm chỉ vì đam mê? Đúng vậy, ban đầu mình là vì đam mê thôi. Lúc mình bắt đâu xây dựng website này thì chưa có chương trình tiếp thị liên kết từ các sàn thương mại điện tử nên mình không nghĩ là sẽ kiếm tiền từ đây. Lúc ấy, viết lách với mình như một cách giải trí thôi, thấy có nhiều người đọc thì thấy vui vui. Đến khi mình bắt đầu phân tích về mỹ phẩm dùng được cho mẹ bầu (2 năm gần đây) thì mình mới bắt đầu tham gia tiếp thị liên kết để kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, mình vẫn có nguyên tắc khi kiếm tiền. Thứ nhất, chỉ dẫn link mua hàng về Official Store của từng thương hiệu để người dùng mua đúng hàng chính hãng. Thứ hai, việc phân loại mỹ phẩm dùng được cho mẹ bầu hoàn toàn dựa vào độ an toàn của bảng thành phần, không bao giờ có chuyện một sản phẩm có hoa hồng cao thì đánh giá “dễ dãi” để bán được nhiều hơn. Dùng được là dùng được, nên tránh là nên tránh, chỉ dựa vào bảng thành phần, không liên quan đến giá trị hay độ hot của một sản phẩm. Thứ ba, không bẫy link. Với mỗi bài phân loại mỹ phẩm dùng được cho mẹ bầu của mình, mình đều để hình sản phẩm bên cạnh tên sản phẩm (đính kém link mua hàng) và bảng thành phần đầy đủ của sản phẩm đó. Đối với mình, để phát triển thì sự thuận tiện và dễ hiểu cho người đọc quan trong hơn rất nhiều một cú nhấp chuột hay 1 – 2 đơn hàng tạm thời.
Liệu mình làm điều này vì không quan trọng tiền bạc. Không! Ai cũng mong muốn kiếm được nhiều hơn. Nhưng đối với mình tiền phải đi liền với giá trị xã hội. Mình muốn kiếm tiền, nhưng đồng tiền đó phải được đổi lấy bằng giá trị mình mang lại cho người khác. Đó là cách kiếm tiền bền vững – theo mình là thế. Thậm chí, nếu bạn thường xuyên đọc website Twenty-Gen và chưa bao giờ mua hàng hoặc không có ý định mua thì mình cũng rất vui và biết ơn vì bạn đã giúp cho công việc của mình trở nên có ý nghĩa hơn. Thật sự, ngay từ nhỏ mình không có năng khiếu gì đặc biệt và mình từng lo lắng rằng liệu mình có ích khi lớn lên hay không. Sau này, khi thi đại học, mình vẫn rất mông lung và đã chọn ngành Marketing vì thời điểm ấy ngành đó có vẻ hot và điểm tuyển sinh cũng không quá cao. Tuy nhiên, khi đi làm, dường như mình không tìm được ý nghĩa trong công việc. Mình liên tục phải nói về điểm tốt của những sản phẩm được giao để sản phẩm ấy bán chạy hơn. Tuy nhiên, sản phẩm có có thực sự tốt? Mình không chắc. Việc kiếm tiền và tạo ra giá trị nên đi cùng nhau thì công việc mới có ý nghĩa. Mình từng loay hoay một thời gian và cuối cùng đã quyết định nghỉ việc để dành toàn bộ thời gian xây dựng website về thành phần mỹ phẩm và mỹ phẩm dùng được cho mẹ bầu. Mục tiêu của mình là tạo ra một website mà mẹ bầu tại Việt Nam và cả trên thế giới (web mình có bảng tiếng Anh) có thể vào đó kiểm tra hoặc chọn được sản phẩm an toàn, phù hợp với mình để sử dụng trong thời gian với một sự an tâm vì nguồn thông tin minh bạch, khoa học và thuận tiện vì mình sẽ tiến hành phân tích tất cả các thương hiệu mỹ phẩm mà mình thấy xuất hiện trên thị trường.
Lời cảm ơn
Cảm ơn các tất cả mọi người đã ghé thăm website Twenty Gen. Đặc biệt là cảm ơn các mom đã nhắn tin cho mình và nói rằng các bài viết rất hữu ích. Điều đó đã cho mình thêm động lực để phát triển website. Chúc cho tất cả các mẹ bầu, mẹ bỉm và tín đồ làm đẹp luôn rạng rỡ, yêu đời và phát hiện ra thật nhiều điều thú vị trong cuộc sống nhé.